بازى الک دولک تقريباً در تمام مناطق ايران رواج دارد و گاه قواعدش بسته به مناطق مختلف، متفاوت می‌شود. این بازی برای هماهنگی دست و چشم، هدفگیری، قدرت دست و سرعت عمل بسیار سودمند است و در عین حال از جنبه رقابتی بسیار بالایی برخوردار است.
بازى ایرانی الک دولک تقریباً در تمام مناطق ایران رواج دارد و گاه قواعدش بسته به مناطق مختلف، متفاوت می‌شود. این بازی را گاه «پل چفتک»، «چو و پل» یا «پل چفته» نیز می‌نامند. این بازی برای هماهنگی دست و چشم، هدفگیری، قدرت دست و سرعت عمل بسیار سودمند است و در عین حال از جنبه رقابتی بسیار بالایی برخوردار است و می‌توان آن را به صورت مسابقات حرفه‌ای برگزار کرد. الک دولک معمولاً در میان پسران طرفدار بیشتری داشته است؛ ولی مکانیزم‌های آن اختصاصی به جنس مذکر ندارد و دختران نیز می‌توانند به‌راحتی این بازی را انجام دهند. از قابلیت‌های مهم این بازی آن است که آن را هم به صورت دو نفره و هم به صورت دو تیمه انجام می‌دهند و در شکل تیمی، تقویت‌کننده تعامل گروهی نیز هست.
نباید فراموش کرد الک دولک با این سطح تحرک و مکانیزم که مشابهت‌هایی به بازی‌های راگبی و فوتبال امریکایی دارد، امکان استعدادیابی را نیز در اختیار مربیان و والدین قرار می‌دهد و از حیث به مهارت‌هایی که در بالا گفته شد، می‌تواند برای بازی‌های جدی‌تر مورد توجه قرار گیرد. برای مثال بازیکنی که در می‌تواند به‌خوبی دولک را در هوا بقاپد، استعداد خوبی برای هندبال یا دروازهبانی فوتبال دارد.
فیلم بازی الک دولک : بازیکنان در حال بازی
تاریخچه: بازی بین‌المللی
گیلی داندا با چهار یا چند بازیکن با تعداد زوج بازی می‌شود. یک بازیکن در یک دایره کوچک می‌ایستد، گیلی را به صورت مایل (همانند الاکلنگ) روی سنگ می‌گذارد و با استفاده از داندا به انتهای برجسته گیی ضربه می زند که آن را در هوا می چرخاند. حالا در بازیکن با زدن ضربه به گیلی، تا آنجا که ممکن است آن را به دورترین نقطه پرتاب می‌کند. حالا بازیکن پس از زدن گیلی باید قبل از اینکه حریفش گیلی را در هوا بگیرد، بدود و یک نقطه از قبل توافق شده خارج از دایره را لمس کند.
اگر بازیکن حریف گیلی را در هوا بگیرد، جا عوض می‌شود؛ اما اگر گیلی یا همان دولک روی زمین بنشیند، نزدیکترین فرد به گیلی فرصت دارد تا آن را با یک پرتاب (شبیه به یک کریکت) به داندا (که باید بالای دایره استفاده‌شده قرار گیرد) برساند. اگر پرتاب‌کننده موفق شود، باز هم جا عوض می‌شود؛ وگرنه تیم زننده گیلی یک امتیاز کسب می کند و فرصت دیگری برای ضربه زدن پیدا می کند. تیم یا بازیکنی که بیشترین امتیاز را در این بازی بگیرد، برنده است. اگر مهاجم در سه تلاش نتواند به گیلی ضربه بزند، بیرون است. بعد از اینکه گیلی زده شد، بازیکنان حریف باید به دایره برگردند یا در بهترین حالت ، آن را در هوا بگیرند بدون اینکه به زمین بخورد.
گفتنی است که نویسنده هندی به نام پریمچند داستان کوتاهی با عنوان گلیداندا نوشت که در آن زندگی ساده و سنتی را با ارزش‌های مدرن مقایسه می‌کند و همچنین به نابرابری های طبقه در هند اشاره می‌کند. قهرمان داستان و راوی داستان از ناتوانی خود در بازی gilli-danda در جوانی می‌گوید. او دوستی را به یاد می‌آورد که می توانست گیلی را هر طور که می خواهد کنترل کند. او بعد از جدایی آنها، یک افسر دولتی می‌شود و به دنبال دوست قدیمی خود می گردد و او را پیدا می کند که او بسیار فقیر است و قرار می‌گذارند تا یک بار دیگر با هم گلی داندا بازی کنند و در ادامه ماجراهای جدید و جالبی برایشان پیش می‌آید.
این بازی و بازی‌های مشابه آن در آذربایجان «چیلین قاقاج»، در اسپانیا «بیلاردا» در کاتالونیا «بولیت» در فیلیپین «پتی کوبرا» در ایتالیا «لیپا» در امریکا «پی وی» (pee wee) در انگلیس «تیپ کت»، «گیدی گدی» و «کتز پلت»، در لهستان «کلیپا» در مالزی، «کوندا کوندی»، در روسیه و اوکراین «چیزیک»، در اسلوونی «پاندولو»، در مکزیک «شانگای» یا «چانگاریس» و در کوبا «کوییمبومیا» نامیده می‌شود.
ملزومات
– چوب اَلک: یک چوب‌دستی نسبتاً سبک با طول حدودی ۸۰سانتی‌متر
– چوب دولَک: یک چوب گرد ۲۰سانتی‌متری که دو طرف آن با چاقو یا تیغ تیز شده باشد؛ به گونه‌ای که با زدن چوب الک به یک طرف آن، چوب بالا پرت شود.
دستورالعمل الک دولک
بازیکنان به دو دسته تقسیم مى‌شوند. تیم آغازکننده به قید قرعه انتخاب مى‌شود. سرتیم دسته اول، به وسیله چوب الک، چوب دولک را به سمت تیم مقابل پرتاب مى‌کند و الک را در کنار محل پرتاب مى‌گذارد. روش پرتاب به این صورت است که الک را روی یک سمت تیز دولک می‌زنیم و به محض آنکه دولک بالا پرت شد، با ضربه دوم آن را تا حداکثر مسافت ممکن، به جلو پرتاب می‌کنیم. اگر بازیکن موفق نشود ضربه دوم را بزند و اصطلاحاً سایه دولک را بزند، آن دست را واگذار کرده است.
دسته مقابل سعى مى‌کند چوب دولک را در هوا بگیرد. در این صورت بازى به نفع آنها تمام مى‌شود و گروهها جابهجا مى‌شوند. درغیر این صورت، یک نفر از گروه دوم چوب دولک را برمى‌دارد و به سمت الک پرتاب مى‌کند و سرتیم گروه اول سعى مى کند دولک را در هوا بزند. اما اگر نتواند مانع به زمین افتادن دولک شود، این بار نوبت آن بازیکن تمام شده و بازى را به یکى از یاران گروه خود واگذار می‌کند.
پس از برنده شدن، هر عضو تیم برنده با الک، دولک را روى هوا میزند (مانند عمل روپایى در فوتبال). هر تعداد ضربه که بتواند به دولک بزند به همان تعداد مى‌تواند توسط الک، دولک را به دورتر پرتاب کند. همه اعضا این کار را کرده و پشت سر هم دولک را به منطقه دورتر مى‌برند. افراد بازنده باید از آخرین نقطه، تا نقطه شروع بازی، افراد برنده را کولى دهند.
مشاهده فیلم الک دولک در آپارات:
بازی ایرانی الک و دولک
مهارت‌ها
- هماهنگی دست و چشم
- قدرت دست و بازو
- سرعت عمل
- هدفگیری
- تعامل گروهی و تیمی
- مهارتهای رقابت فردی و تیمی
تجربه و خاطرات خودتان را درباره بازی الک و دولک با ما به اشتراک بگذارید😉
با کلیک بر روی اینجا این پست را در کانال تلگرام بازیکوش نیز ببینید.
سفارش بازی اسکربل
مطالب مرتبط:
آسیاب بچرخ
بازی زندگی را با کوشش ببر
