پروپکانی یا پرپکانی به چه معناست؟ این اصطلاح از کجا وارد ادبیات سیاسی ایران شد؟ در سال ۱۳۹۶ پس از مناظره سوم انتخاباتی و بیرون از سالن مناظرات صدا و سیما، هنگامی که خبرنگاران سراغ ابراهیم رئیسی رفتند، وی در عبارتی از اصطلاح پرپکانی (پرفکانی؟!) استفاده کرد (همانطور که در فیلم زیر مشاهده میکنید). چنانکه...

پرفکان در لهجه مشهدی
«پُرفِکان، که آقای رئیسی به کار برد و خیلی از ما تصور کردیم «پروپاگاندا» را به این شکل بیان کرده، با تذکر یکی از دوستان از یکی از نویسندگان مشهدی، که به لهجه و نیز زبان خیابانیِ مشهدی مسلط است، پرسوجو کردم و مشخص شد که همان «پرفکان» بوده نه «پروپاگاندا». پرفکان یا پرپکان در زبان خیابانی یا اصطلاحاً زبان مخفیِ مشهدی و اغلب در حالت شوخی بین برخی از جوانان به معنای «شلوغ و در بوق و کرنا کردن» به کار میرود. حالا این که او چرا از چنین واژهای که برای بسیاری از خود مشهدیها هم نامفهوم است استفاده کرده، و نیز این که ممکن است این کلمه صورتی از همان پروپاگاندا در گویش مخفی مشهدی باشد، بحثی است جدا. در هر حال، از خوانندگان خوابگرد و نیز ابراهیم رئیسی بابت انتشار این برداشت اشتباه عذرخواهی میکنم».
از اینجا بود که اصطلاح پرپکانی یا پرفکانی به یک اصطلاح جدید سیاسی تبدیل شد؛ چراکه منتقدان ابراهیم رئیسی و هواداران، هر کدام از یک سو، تلاش داشتند تا ثابت کنند چنین واژهای به لهجه یا گویش مشهدی وجود دارد یا ندارد (بخشی این نزاع دامنه دار را میتوانید اینجا در دیکشنری آبادیس، ذیل مدخل پرفکان ملاحظه کنید).
نکته مهمتر آن مصاحبه چه بود؟
اما آیا واقعاً تلفظ کلمه پروپکانی، مهمترین نکته این مصاحبه بود؟ در ظاهر، بله. ولی دقت در جملات نشان میدهد دکتر رئیسی در این مصاحبه، کنایه بزرگی به عموم مردم جامعه زده است که دستکم از یک کاندید ریاستجمهوری بعید است و معمولاً این دست انتقادات از سوی روشنفکران مطرح میشود.
ابراهیم رئیسی در یک جمله بندی ناقص، بیان میکند که عموم مردم بیشتر تحت تأثیر تبلیغات هیجانی و بدون استناد هستند و برنامههای دقیق چندان توجه آنها را جلب نمیکند. این مطلب تا حد زیادی درست است؛ ولی به نوعی انتقاد سختی از مردم به شمار میآید که میتواند باعث ریزش آرا شود. شاید اینکه تمرکز مردم در این مصاحبه، بر تلفظ قرار گرفت و بعدها در انتخابات ۱۴۰۰ نیز دوباره همین مصاحبه (به واسطه تلفظ اشتباه لوکوموتیو) بر سر زبانها افتاد، به نوعی این حرکت انتحاری را تحت الشعاع قرار داد. البته از سویی ممکن بود حتی اگر جامعه به این بخش محتوایی مصاحبه نیز توجه میکرد، بر آن میشد که صداقت و صراحت رئیسی را ستایش کند و اثر سوئی بر رأی وی مترتب نشود.
در نهایت میتوان گفت از سه کلیدواژهای که به عنوان اشتباهات لفظی ابراهیم رئیسی یاد میشود، یعنی پروپکانی، آنگوزمان و لوکوموتیر، تنها لوکوموتیر به طور قطعی اشتباه لفظی بوده است. پرپکانی همچنان مورد بحث است (هرچند مستند دقیق و معتبری برای پرفکانی در لهجه مشهدی ارائه نشده) و آنگوزمان نیز چنانکه گفته شده، ناشی از بیدقتی یا بیانصافی شنوندگان است و رئیس دولت آن را به صورت صحیح (آمبودزمان) تلفظ میکند.
9 نظر
کامیار
۱۶/۱۱/۱۴۰۰ در ساعت ۱۷:۰۷
معلومه توجیه کننده ی این متن هم عقشون..یعنی دچار آنگوزمان شده اند که تحت تاثیر قرار گرفتن تو لکوموتیر و ایجاد پرپکانی بوده.
امیر
۲۳/۱۱/۱۴۰۰ در ساعت ۱۵:۳۲
دهنت سرویس نیم ساعته دارم میخندم 🙂
زر
۲۵/۰۷/۱۴۰۱ در ساعت ۱۳:۳۵
حق داره اونموقع فکر نکنم ششم زبان انگلیسی آموزش داده باشن
لسترسیتی
۰۱/۰۳/۱۴۰۱ در ساعت ۲۰:۳۹
حالا بلاخره پرفکانیه یا پرپکانی؟ اینم خودش مسئله ایه🤔
شاگرد
۰۲/۰۳/۱۴۰۱ در ساعت ۲۲:۵۸
ماله خوبی داری از کجا گرفتی ولب بک اصطلاح بین بنا هست میگه باید باماله خیلی کارکنی بعد سرو ته ش کنی تا ماله بشه.
معلومه خیلی کار کرده ای
mahdi
۲۳/۰۷/۱۴۰۱ در ساعت ۰۸:۲۱
آنگوزمان خوبی برای توضیح بود
Amin
۲۳/۰۷/۱۴۰۱ در ساعت ۱۳:۳۹
اگر آنگوزمان بودیم و رفتیم…
اگر که پرپکان بودیم و رفتیم…
لوکوموتیر را خود خواهم آورد…
هزار مگاماواتا خوردیم و رفتیم…
Amin
۲۳/۰۷/۱۴۰۱ در ساعت ۱۳:۴۳
بنده شخصا در لوکوموتیر نظام نشسته بودم که رعد و برقی به قدرت هزاران مگاماواتا با ما برخورد کرد و در دم آنگوزمان شدیم ولی بحول قوه الهی و پرپکان نظام به سلامت به ساحل آرامش «بشوه» و الان آمریکا خیلی از ما «ترسناکه».
با تشکر
Ali
۰۱/۱۰/۱۴۰۱ در ساعت ۰۸:۵۳
به جا ماله کشی بفرستینش نهضت سوادآموزی تا برا هر کلمه چرت و پرتی که میگه مجبور نباشین اینقدر خزعبلات بگید