بازی شاه دزد وزیر (شاه و جلاد) از قدمت زیادى در ایران برخوردار است و انواع آن در نقاط مختلف ایران اجرا میشود. سابقاً در قهوه خانههایى که پاتوق پهلوانان و زورخانه کاران بود و بزرگان و ریشسفیدان محلهها نیز شرکت میکردند. بازى شاه دزد وزیر فضایى با اخلاقى و معنوى پدید مىآورد؛ چراکه برخى...

بازی شاه دزد وزیر (شاه و جلاد) از قدمت زیادى در ایران برخوردار است و انواع آن در نقاط مختلف ایران اجرا میشود. سابقاً در قهوه خانههایى که پاتوق پهلوانان و زورخانه کاران بود و بزرگان و ریشسفیدان محلهها نیز شرکت میکردند.
بازى شاه دزد وزیر فضایى با اخلاقى و معنوى پدید مىآورد؛ چراکه برخى از ارزشهاى اجتماعى از طریق اجراى این بازى انتشار پیدا میکرد. در این مجامع، بازى غالباً با غزلخوانى و مرثیهخوانى و پخش شیرینى و چاى همراه بوده است.
ملزومات
- کاغذ و خودکار
- قوطی کبریت و خودکار (برای روش دوم)
دستورالعمل
بازی شاه دزد وزیر با چهار بازیکن انجام میشود. ابتدا تکههای همشکل و کوچکی از کاغذ تهیه میشود و روی هر کدام کلمات شاه، وزیر، جلاد و دزد نوشته میشود و سپس کاغذها به شکل یکسان تا میشود، تا کسی از داخل آن خبردار نشود، سپس هر یک از بازیکنان کاغذی را برمیدارند.
وقتی همه کاغذها را برداشتند، هر یک کاغذ خود را پنهان از دیگران میخواند تا از سِمَت خود آگاه شود. فعلاً غیر از شاه کسی نامش را لو نمیدهد. شاه رو به دیگران میگوید: «وزیر من کیست؟» آنگاه وزیر هم با نشان دادن کاغذ، خود را به شاه معرفی میکند. سپس شاه میگوید: «دزد را از میان این دو پیدا کن.»
وزیر باید دزد را از میان دو نفر باقیمانده پیدا کند. بالاخره وزیر یک نفر را به عنوان دزد معرفی میکند که دو حالت در پی خواهد داشت. اگر حدس وزیر درست بود، شاه فرمان شکنجهای را به جلاد صادر میکند و جلاد هم دزد را شکنجه میکند.
اما اگر حدس وزیر اشتباه بود و جلاد را به اشتباه به عنوان دزد معرفی کرده بود، معمولاً جلاد بلافاصله پس از حدس وزیر و معرفی او خواهد گفت: «چرا به جلاد توهین کردی؟» و سپس شاه شکنجهای را به جلاد میگوید تا جلاد وزیر بخت برگشته را تنبیه کند.
شکنجهها معمولاً کمی کودکانه و بعضاً دردآور است. مانند سبیل آتشین ، بشین و پاشو، ترنا به کف دست، سیاه کردن صورت، سواری دادن به همه، خرید چاى براى همه، آواز خوانى و بسیارى از موارد دیگر است.
هر دور بازی از تقسیم کاغذها تا تنبیه بیشتر از چند دقیقه طول نمیکشد لذا در نیم ساعت میتوان بیش از شش یا هفت مرتبه بازی کرد.
روش دیگر
روشی دیگر بازی شاه و وزیر در استان اصفهان مرسوم است و گاهی با عنوان «شاه وزیری» نیز از آن یاد میشود. در این روش، بازی محدویت بازیکن ندارد و از سه تا ده نفر میتوانند آن را انجام دهند.
در این روش، ابتدا روی دو طرف پهن و بزرگ قوطی کبریت، یک طرف کلمه شیخ و طرف دیگر کلمه دزد نوشته می شود. در دو طرف آتشزنۀ کبریت، یک طرف عبارت شاه و طرف دیگر وزیر نوشته می شود. نهایتاً بر روی دو طرف مربوط به درب کبریت، دو عبارت هفتسر شاه و هفتسر وزیر نوشته میشود.
حالا بازیکنان به ترتیب شروع به پرتاب کبریت میکنند و تلاش می کنند آن را به گونه ای پرتاب کنند که طرف های باریک کبریت روی زمین قرار گیرد تا بتوانند شاه یا وزیر شوند.
چنانچه بتوانید شاه شوید، دستور می دهید و چنانچه وزیر شوید، باید دستورات وزیر را اجرا کنید.
اگر شیخ شدید، مجازات خاصی ندارید ولی امتیاز ویژه ای هم ندارید. بنابراین نه مجازات دارید و نه پاداش.
ولی اگر دزد شدید، شاه می تواند در هر نوبت، برای شما مجازاتی به دلخواه خود تعیین کند تا وزیر آن را اجرا کند. این مجازاتها بستگی به ابتکار و خلاقیت خود شاه دارد. از سبیل آتشی گرفته تا فرمان عفو.
اگر شما شاه بیاورید و نفر بعد از شما هم بلافاصله شاه بیاورد، آن گاه شما دیگر شاه نخواهید بود و جایگاه شاهی، به او منتقل می شود.
اما اگر هفت سر شاه بیاورید، هر کس پس از شما «شاه» بیاورد، فقط یک سر از از هفت سر شما کم می شود و شما می توانید مطمئن باشید که تا هفت دور دیگر، اگر هر کس شاه بیاورد، شما همچنان شاه باقی خواهید ماند. مگر اینکه نفر بعد از شما، هفت سر شاه بیاورد که در این صورت، باز منصب شاهی به نفر بعد از شما خواهد رسید.
همین روند برای وزیر و هفت سر وزیر نیز باقی است. گفتنی است که شاه و وزیر، تا زمانی که شاه یا وزیر جدیدی تعیین نشود، دیگر ملزم به انداختن قوطی کبریت نیستند.
تقویت مهارتها
- تعامل اجتماعی
- هماهنگی چشم و دست
با کلیک بر روی اینجا به کانال تلگرام بازیکوش بپیوندید.
بازیهای مشابه بازی شاه دزد وزیر: